SMOGWALM EN VISGEUR

Gisteren heb ik voor het eerst complimenten gekregen over mijn vaardige hanteren van de eetstokjes. Een kleine inspectie van de eetgewoonten van de overige gasten leerde me dat ik het er inderdaad helemaal niet zo slecht van afbreng.

Ik vroeg me wel af of het gedrag van de Chinese vrouw naast me op prijs werd gesteld. Ze creëerde een waar waterballet. Ze goot de thee uit de pot die standaard naast het kopje staat over alle bestek en borden heen en poetste ze driftig, vol smetvrees, schoon. De thee spetterde rond en liep over de rand van het kopje dat ze gebruikte als wasbak. Ik begon onmiddellijk te twijfelen. Was het kopje thee bedoeld als vingerbakje, om je vingers en bestek mee te wassen? Maar het warme troebele water smaakte me prima. Een blik de ruimte rond stelde me gerust. De overige gasten dronken ook gewoon thee uit het kopje.

Naast de smogwalm is de visgeur dominant in de straten van Macau. Als rechtgeaarde zeestad heeft elke buurt wel een vismarkt. In het ijswater van de verkoopstallen liggen talloze levende, veelal versufte, zeedieren, veel schelpdieren, slangenvissen en schol-achtigen. Wanhopig spartelen ze, vechtend voor hun leven. Als je niet uitkijkt, zit je vol bloed en vetspetters, zo heb ik al mogen ervaren. Jak.

De straten hebben aan weerszijden rijen winkeltjes vol gedroogde vis, die aan haken aan de pui hangt. En elk restaurant heeft verschillende aquaria voor de ingang staan, die elke ochtend, middag en avond worden gevuld met zeedieren, schildpadden en kikkers van de dag. Want de zeedieren moeten vers zijn. Zo vers zelfs, dat ze voor je ogen geslacht worden.

Van de week bestelde ik iets dat op het menu in het Engels werd vertaald als pompoensoep. Toen de soep arriveerde was er geen pompoen te bekennen. In een heldere bouillon dreven grote bollen in de vorm van paddenstoelen. Ze smaakten onbestemd, een beetje weeïg. Halverwege de maaltijd keek ik nog eens. Had ik nou schildpad gegeten? Ik heb een foto bijgevoegd. Kijk zelf maar.

Op het moment dat ik met behulp van mijn vertaalcomputertje wilde vragen wat er nou precies in de pan dreef, werd ik afgeleid. Een vis zo groot als een zeehond werd door drie man het restaurant ingedragen en midden tussen de gasten op een boomstronk op de marmeren vloer gelegd. De vis voelde wat komen zou. Met alle kracht kromde hij lijf. Met zijn staart sloeg hij wild van zich af. Hij vocht tot het bittere eind, maar moest afleggen tegen de man met de knuppel. Er waren maar liefst vijf stokslagen nodig om de opstandige vis te breken. Zijn kop werd op de stronk gelegd en de slager sneed de hals van de vis door. Het bloed werd opgevangen in een bak, ongetwijfeld een delicatesse.

Elk onderdeel van de vis wordt gegeten. Hoe taaier, hoe gewilder, heb ik ‘t idee. Vissenlippen, vinnen, velletjes, geslachtsdelen, alles wordt met smaak opgepeuzeld.

Ik probeer alles een keer te eten, maar ik moet zeggen, naast het alom aanwezige dierenleed, haalt ook de vervuiling het plezier uit het eten. Hongkong en Macau liggen aan de mond van de Parelrivier, een van de meest vervuilde gebieden ter wereld. Het water en de lucht zijn ernstig vergiftigd door de industrie stroomopwaarts, onder andere, die van de economische zone Shenzhen.

De Chinezen zijn zich bewust van de vervuiling. President Hu heeft vorige week gedeclareerd dat terugdringen van de vervuiling het speerpunt is van het regeringsbeleid van de komende jaren. Sceptici moeten het nog maar zien. Vooralsnog groeit de economie, en industrie, zo hard dat de maatregelen per uitstoot wel werken, maar het aantal uitstoten zo toeneemt dat de vervuiling alleen maar erger wordt.

Bovendien bleek de afgelopen dagen hoe de voedselindustrie op allerlei andere manieren ook nog eens aangetast wordt. Melkproducenten bleken babymelkpoeder, en andere melkproductie, te vermengen met een of ander goedje om de proteïne, en daardoor de winst, te verhogen. De melk heeft honderden, zo niet duizenden, baby’s ziek gemaakt. Nierstenen en wat nog meer. Twee baby’s zijn overleden.

De overheid was enige weken geleden door de regering van Nieuw-Zeeland op de hoogte gebracht, maar de aloude doofpotkramp was de eerst reactie. Inmiddels zijn een paar producenten gevangen genomen en krijgen alle baby’s naar verluidt gratis medische hulp.

In de vrije Hongkongse krant South China Morning Post verschenen zorgelijke commentaren over de voedselveiligheid in China. Dat het verzwijgen van misstanden niet de beste weg is om het wantrouwen ten opzichte van Chinese producten weg te nemen.

Niet bijster bemoedigend allemaal. Melk laat ik maar even staan, maar verder kan ik weinig anders dan me eraan overgeven. Hopelijk eindig ik deze reis niet met een of andere rare tik, een derde borst of een snor, ontwikkeld door vreemde chemicaliën die ik ongetwijfeld hoe dan ook binnen krijg.