INDIA OP RAMKOERS MET SOCIALE MEDIA
DE GELDERLANDER/HET AD
Door Saskia Konniger
22 juni 2021
‘Land probeert tegenstemmen monddood te maken’
In India moeten socialemediabedrijven zoals Twitter, Facebook en WhatsApp zich sinds 26 mei houden aan nieuwe regels die de regering directe controle en toegang tot de gebruikers geeft. En dat geeft spanningen. Tot woede van de Indiase overheid werkt vooral Twitter nog niet mee. Volgt India het voorbeeld van Nigeria en wordt Twitter verbannen?
In Nederland schorste Twitter onlangs het account van antivaxer Willem Engel, nadat deze suggereerde dat het hartfalen van de Deense voetballer Christian Eriksen een gevolg was van een coronavaccinatie. Ook Indiase sociale media worden overspoeld met misinformatie. Maar daar gaat de overheid nu een stap verder.
Al maanden woedt er strijd tussen internationale socialemediabedrijven en de Indiase staat. Eind mei stormden politieagenten in de hoofdstad Delhi kantoren van Twitter binnen om medewerkers een aangifte te overhandigen. Twitter had een tweet van een politicus van de hindoe-nationalistische regeringspartij BJP bestempeld als nepnieuws. De BJP-politicus beweerde namelijk dat een oppositiepartij een digitale ‘toolkit’ met desinformatie had opgezet om de overheidsaanpak van de coronacrisis in een slecht daglicht te plaatsen.
Het Indiase AltNews, een organisatie die feiten checkt, schoot Twitter al snel te hulp. Het ‘toolkit’-bewijs van de BJP-politicus was gefabriceerd. Sinds deze nieuwe regels kan de overheid met een waaier aan redenen content verwijderen.
Strafbaar
Sinds mei hebben online mediabedrijven zoals Facebook en Twitter in India de wettelijke plicht direct samen te werken met de overheid om alle informatie te verwijderen die deze overheid beschouwt als misinformatie of als schadelijk. Ook eist de overheid toegang tot chatgesprekken en de identiteit van gebruikers. Zonder tussenkomst van een rechter. De bedrijven en hun werknemers zijn strafbaar als ze niet meewerken.
,,Het proces is heel ondoorzichtig’’, zegt Krishnesh Bapat, internetjurist van de Indiase Internet Freedom Foundation (IFF). ,,Sinds deze nieuwe regels kan de overheid met een waaier aan redenen content verwijderen. Maar omdat de socialemediagebruiker geen recht heeft op de redenen, kan hij niet naar de rechter stappen. Er zijn nu journalistieke accounts onderworpen aan willekeurige censuur.’’
De organisatie van Bapat heeft momenteel achttien rechtszaken lopen om de procedure te toetsen aan de Indiase wet.
Nepnieuws
Tijdens de piek van de coronacrisis afgelopen april, toen Twitter en Facebook werden overspoeld met wanhopige verzoeken om zuurstoftanks en medicijnen, werden honderden accounts verwijderd. Vooral van mensen die kritiek hadden op de corona-aanpak van de Indiase overheid. ,,Misinformatie’’, verdedigde BJP-politicus Gopal Agarwal de actie. ,,We kunnen niet toestaan dat nepnieuws onze natie schaadt.’’
Voor Riana Pfefferkorn, expert internet en maatschappij aan Stanford in de VS, lijdt het geen twijfel dat de Indiase overheid ‘onder het voorwendsel van misinformatie critici de mond sluit en vrije pers aanvalt’, stelt ze. ,,Net zoals ze deed tijdens de boerenprotesten.’’ Afgelopen februari gaf de Indiase overheid tijdens de landbouwprotesten Twitter opdracht om honderden accounts, veelal van activisten, te verwijderen. Twitter voerde in eerste instantie de opdracht uit, maar besloot na kort onderzoek de accounts weer te herstellen. Maar nu, door de nieuwe regels, zijn Twitter en haar Indiase werknemers strafbaar als ze de eisen van de overheid niet naleven.
De G7-top eindigde vorige week met een ‘Open Samenleving’-statement. De leiders van de machtigste landen in de wereld verklaarden dat het belangrijk is om te vechten tegen autoritaire regimes en extremisme. En dat het belangrijk is om politiek gemotiveerde internet-black-outs en verspreiding van desinformatie tegen te gaan. ,,Ook de Indiase president Modi heeft deze verklaring ondertekend’’, zegt internetjurist Bapat. ,,Laten we hopen dat India dit werkelijk in acht gaat nemen. Maar als het land platforms zoals Twitter blijft bedreigen met strafbaarheid voor hun content, dan is het voor hen onmogelijk in India te blijven.‘’
Afgelopen februari gaf de Indiase overheid tijdens de landbouwprotesten Twitter opdracht om honderden accounts, veelal van activisten, te verwijderen.
Doorzichtig excuus
En laat India nu bovenaan staan op de lijst met de meeste internet-black-outs in de wereld. ,,De G7-leden begrijpen dat overheden soms vanwege de nationale veiligheid informatiestromen moet stoppen’’, legde de Indiase minister van Buitenlandse Zaken aan Indiase media uit. ,,Internet-black-outs zijn in een democratie onder geen beding acceptabel’’, meent echter internetonderzoeker Pfefferkorn. ,,Zeggen dat het om veiligheidsredenen nodig is om internet offline te halen, is slechts een doorzichtig excuus om de ware reden te verhullen: kritische tegenstemmen monddood maken.’’
Twitter en Facebook hebben inmiddels verklaard dat ze zich aan de Indiase wet zullen houden en met de Indiase overheid in gesprek zijn over de controleprocedures. WhatsApp is naar de rechter gestapt. Het bedrijf stelt dat de nieuwe regels tegen de Indiase privacywetgeving zijn. WhatsApp heeft een half miljard Indiase gebruikers.
,,Vrijheid van meningsuiting en de strijd tegen desinformatie is geen gemakkelijk vraagstuk’’, stelt Pfefferkorn. ,,Zeker niet als de gemeenschappelijke gezondheid op het spel staat.’’ In India zwerft op sociale media, net als in Nederland, desinformatie rond over vaccineren. ,,Maar internet afsluiten, journalisten arresteren en socialemediabedrijven dwingen om onwelgevallig nieuws en tegenstemmen te onderdrukken…’’, gruwt Pfefferkorn. ,,Dat zijn allemaal zaken waaraan de Indiase overheid zich schuldig maakt. Dat is niet de oplossing. Integendeel, als landen zoals Nederland ook informatiestromen willen beperken om desinformatie tegen te gaan, dan geeft dat de Indiase regeringspartij BJP alleen maar meer motivatie om de rechten van Indiërs verder af te kalven.’’
